İnvasif Grup A Streptekok Enfeksiyonu A grubu Streptekok bakterisi ile oluşan bir enfeksiyondur. Strep A bakterisi genellikle anjin, boğaz ağrısı, cilt enfeksiyonları gibi hafif hastalıklar yaparken nadiren sepsis, zatürre, menenjit gibi ağır klinik tablolara neden olur. Ağır tablolara neden olan tipine invasif (saldırgan) Grup A Streptekok (İGAS) ismi verilir. Toksik şok sendromu, (et yiyen) nekroziten fasiit, doğum sonrası anne sepsisi bu tip bakteri ile oluşur. İnsanların toplu yaşadığı bakımevleri, hastaneler, çocuk yuvalarında salgın yapabilir. Görülme sıklığı çeşitli çalışmalarda 100 binde 6 olarak bildirilmektedir. İGAS özellikle influenza enfeksiyonun sık görüldüğü yıllarda izlenmektedir.
Belirtiler
Belirtiler hastalığın hangi organı tutuğuna bağlı olarak değişir. Genellikle ateş, terleme, baş dönmesi, nefes darlığı, göğüs ağrısı, mide bulantısı, kusma, baş ağrısı olur. Merkezi sinir sistemini tutarsa ense sertliği; ciltte ise sıcaklık, ağrı, hızla artan yaralar; sindirim sistemini etkilerse karın ağrısı, kanama; kadınlarda loğusalık döneminde vajinal kanama yapabilir.
Bulaşma
İnsandan insana hapşırık, öksürük, öpme veya cilt yaralarına temas ile geçer. Bazı insanlar hasta olmadan boğazlarında ve ciltlerinde bakteriyi taşır ve bulaştırır.
Risk grupları
Streptekok farenjiti 5-15 yaş arası okul çocuklarında sık görülür. Bu enfeksiyonu geçiren birine maruz kalmak İGAS için risk faktörüdür. İnfluenza, suçiçeği gibi viral enfeksiyonlar geçirenlerde İGAS riski daha yüksektir.
Son bir ayda mikrop ile temas edenler, süt çocukları, yaşlılar, kronik hastalıkla bağışıklığı baskılanmış olanlar, cildinde yanık, kesi olan, cerrahi girişim geçirenler arasında hastalığın görülme riski daha yüksektir. Kalabalık, akar suları olmayan yerleşimlerde yayılma olabilir.
Tanı ve Tedavi
Hastanın muayenesi, kan örneklerinin alınması, A grubu Streptekok testi yapılması ile tanı konur. Uygun antibiyotik ile tedavi edilir.
Önleme
Elleri sabun ve su ile sık yıkamak
Yaraları temiz ve kapalı tutmak
Mikrop ile son bir ayda teması olanların sağlık kuruluşlarına başvurması
Doğum yapan anne veya bebeğinde bulunması halinde antibiyotik kullanılması
Kaynaklar:
Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
Health Alert Network (HAN) Health Advisory
Björck et al. Critical Care (2020) 24:302 https://doi.org/10.1186/s13054-020-03008-z