Dünya tarihinin en büyük aşı seferberliği sürüyor. 6 Haziran itibariyle 176 ülkede günde 38 milyon dozdan toplam 2,09 milyar aşı yapıldı. Dünya nüfusunun % 13,7’si tam aşılandı.
Geliri yüksek ülkelerde aşılanma düşük gelirli ülkelerden 30 kat daha hızlı olurken, 14 yerde toplumun en az % 40’ını kaplayacak aşı uygulandı. Aşı uygulamasının hızla tamamlayan ülkelerde hasta sayıları azalmaya hayat normale dönmeye başladı.
Türkiye, iki aşı yapılanların nüfusa oranına bakıldığında dünyada 58. sıradadır. 6 Haziran itibariyle Türkiye’de aşı olanların oranı %21, iki aşısı tamamlananların oranı % 15.6 dır.
Normal hayata dönebilmek için ise toplumun %70-85’inin aşılanması gerekmektedir. Şu andaki aşılanma hızıyla devam edersek küresel toplumsal bağışıklık için bir yıl daha beklememiz gerekmektedir.
Halen dünyada ruhsat alarak uygulanan Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca/Oxford, Johnson & Johnson, Sinovac Biotech, Gamaleya, CanSino Biologics, Sinopharm, Sinoparm-Wuhan, Bharat Biotech, Vector Institute aşıları dışında ruhsat onayı bekleyen Novavax aşısı bulunmaktadır. Bu aşıların etkinliği %50 ile %91 arasında değişmektedir. Ayrıca daha 51 aşı faz bir, 34 aşı faz iki, 30 aşı faz üç çalışmasını tamamlamıştır.
Ülkemizde de uygulanan Pfizer/BioNTech aşısının İsviçre, Bahreyn, Brezilya, Yeni Zelanda, Suudi Arabistan’da ruhsatı onanmıştır. Arjantin, Avustralya, Botswana, Brunei, Kanada, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvator, Avrupa Birliği, Grönland, Guatemala, Hong Kong, İzlanda, Irak, İsrail, Japonya, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Liechtenstein, Malezya, Maldivler, Meksika, Moldovya, Monako, Moğolistan, Norveç, Kuzey Makedonya, Oman, Panama, Peru, Filipinler, Katar, Sırbistan, Singapur, Sri Lanka, Güney Afrika, Güney Kore, Tunus, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Uruguay tarafından acil kullanım onayı verilmiştir.
Koruyuculuk oran %91,3 dür, üç hafta ara ile iki doz uygulanması önerilir.
İnsan hareketliliğinin azaltılması ve aşı pandemiye son verebilecek iki önlemdir. Ulaşan herkesin tereddüt etmeden aşıyı yaptırması uluslararası sağlık kurumları tarafından önerilmektedir. Yan etkisi çok düşük, yararı çok yüksektir. Alerjisi olan kişilerin aşı olmasında sakınca yoktur ancak uygulama sonrası sağlık kuruluşunda en az yarım saat gözlenmelidirler.
Aşı tercihi şansı olanlar en yüksek koruyuculuk sağlayanı seçmelidir. Eğer tek aşı varsa sunulanı yaptırmalıdır. Pandemi sürecinde aşı yaptırmamak bir seçim değildir. Aşı yaptırmadığı için hastalanmış veya belirtisiz geçiren kişiler toplumda bulaşın devamını sağlar ve hiç tanımadığı kişilerin can kaybına neden olabilirler. Kendimiz kadar birlikte yaşadıklarımızı düşünürsek pandemi daha çabuk sonlanabilir.
留言